آیا گوگل اسکولار بهترین موتور جستجوی رایگان منابع علمی است؟

دسترسی به کتب و مقالات علمی معتبر و به روز دنیا از جمله دغدغه‌هایی است که امروزه جامعه‌ی علمی کشور را به خود مشغول داشته است. نیاز دانشمندان، کارشناسان، مهندسین، محققین، اساتید دانشگاه و دانشجویان برای پیشبرد اهداف علمی و پژوهشی خود در کشور قابل تامل است و باید برای برطرف کردن آن گامی نهاد چرا که این فقط نیاز یک فرد نیست بلکه نیاز جامعه بوده تا جامعه بتواند قدمی هرچند کوتاه به سوی تکنولوژی بردارد و زندگی را برای مردم خود راحت‌تر کند. بنابراین پیشرفت کشور از ابعاد گوناگون به این امر وابسته است. ما باید بتوانیم با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار کنیم و از دانش روز دنیا بهره ببریم و تجارب خویش را در اختیار جوامع دیگر بگذاریم. لذا همگی ما باید دست در دست هم بستری را برای تحقق این امر مهم فراهم آوریم.

 اگر این امر تحقق نیابد، آمال و آرزوهای کشور و به خصوص جوانان تحت الشعاع قرار می‌گیرد و جامعه به سمت قهقرا خواهد رفت.

گوگل اسکولار یا گوگل اسکالر جزو موتور جستجوهای رایگان برای منابع علمی می باشد . بسیاری از پژوهشگران و دانشجویان برای یافتن بهترین منابع علمی مرتبط به رشته تحصیلی خود به مشکل بر می خورند که در اینجا می توان از گوگل اسکولار (Google Scholar) به عنوان یکی از راه کارهای ساده در زمینه جستجوی این منابع یاد کرد . در Google scholar مقاله های بسیاری در زمینه مختلف متعلق به انجمن های تخصصی و ناشرهان آکادمیک قابل دستیابی هستند . همچنین در صورتی که مراجع کتابی در دسترس باشد می توان از طریق آن به کتاب هم دسترسی داشت .

در مواقعی که بانک‌های اطلاعاتی استنادی اصلی یعنی وب آو ساینس و اسکوپوس و یا دیگر دیتابیس‌های تخصصی به دلایل مختلف از جمله هزینه بسیار زیاد دسترسی به آن‌ها در دسترس دانشجویان، اساتید و پژوهشگران نیستند، گوگل اسکولار به‌عنوان یک موتور سرچ رایگان و دارای جامعیت بسیار عالی نقطه آغاز مناسبی برای جستجوی منابع علمی می‌باشد. لازم به یادآوری است که هرچند گوگل اسکالر به منابع خیلی زیادی دسترسی دارد اما بااین‌وجود نمی‌توان آن را به‌عنوان بهترین موتور جستجوی مقالات علمی در نظر گرفت. بااین‌حال به علت رایگان بودن آن، بسیاری از محققان می‌توانند با داشتن اطلاعات کافی نسبت به نحوه کار و جستجوی دقیق در گوگل پژوهشگر، بسیاری از نیازهای پژوهشی خود را برطرف نمایند. در واقع گوگل پژوهشگر به شما کمک می‌کند که در بین دنیایی از تحقیقات دانشگاهی و سازمانی جستجو کرده و به اطلاعات مرتبط با فیلد کاری، پژوهشی و تحصیلی خود دست پیدا کنید.

تعداد مدارک تحت پوشش گوگل اسکولار

هرچند تاکنون، کمپانی گوگل گزارشی رسمی مبنی بر آمار دقیق منابع علمی قابل‌دسترس در گوگل اسکولار را عرضه نکرده اما بر اساس گزارش‌های غیررسمی، این موتور جستجو در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۱۶۰ میلیون مدرک علمی را در برمی‌گرفت. بیشترین منابعی که در این موتور جستجو وجود دارد شامل مقاله‌ها و کتاب‌های علمی است؛ هرچند در موارد اندکی برخی پایان‌نامه‌ها و گزارشات علمی نیز در دسترس هستند. منابع جستجو شونده از وبگاه‌های ناشران آکادمیک، دانشگاه‌ها، جوامع و انجمن‌های علمی، آرشیوها، مخازن سازمانی آنلاین، و دیگر سایت‌ها و دیتابیس‌های علمی پژوهشی می‌باشند. مدارک علمی موجود در زمینه‌های گوناگون دانشگاهی از فیزیک و پزشکی گرفته تا علوم کامپیوتر و اقتصاد در زمره جستجوی این ابزار رایگان قرار می‌گیرند.

ویژگی‌ها و امکانات گوگل اسکولار

• جستجو در بین همه منابع علمی

• جستجو مقالات بر اساس سال انتشار

• مشاهده رفرنس‌های مقالات و جستجو بر اساس آن‌ها

• مشاهده تعداد استنادات

• پیدا کردن ورژن مختلف مقاله در اینترنت

• یافتن فول تکست مدارک علمی در فضای وب

• ارائه ارجاع قالب‌بندی شده مقاله در قالب مختلف

• نمایش اطلاعات پژوهشگران و نویسندگان برتر

• یافتن آثار مرتبط، نقل‌قول‌ها و ارجاعات، نویسندگان و انتشارات

• آگاهی یافتن از جدیدترین پیشرفت‌های علمی در تمامی زمینه‌ها

• جستجوی ساده و پیشرفته

• ذخیره منابع بازیابی شده

• آلرت یا آگاهی‌رسانی

• اعتبارسنجی مقالات و نویسندگان

• بررسی خلاصه‌ای از وضعیت پژوهشی نویسندگان

• ایجاد پروفایل شخصی برای نویسندگان

• مشاهده مقالات خود اعم از فارسی و انگلیسی

• ردیابی استنادات به مقالات خود

• محاسبه H-Index بر اساس تعداد مقالات و استنادات و رسم نمودار مربوطه

پروفایل عمومی نویسندگان در گوگل اسکالر

از طریق ایجاد پروفایل عمومی امکان مشاهده مشخصات هر نویسنده در نتایج جستجوی گوگل اسکالر وجود دارد. رزومه علمی و آموزشی و همچنین همه پژوهش‌های آن نویسنده، همه به‌وسیله این صفحه شخصی قابل جستجو و مشاهده است. از همه مهم‌تر اینکه حتی اگر محققی چندین مقاله نوشته باشد و اسمش با نویسندگان دیگر مشابه باشد، باز هم به‌آسانی می‌توان اثرش را پیدا کرد. با استفاده از گوگل اسکولار، می‌توان مقالات مرتبط با هم را نیز به مطلب افزود. هنگامی‌که یک ارجاع جدید به اثر فرد در وب صورت گیرد، شمار ارجاعات به آن مقاله به‌صورت اتوماتیک آپدیت می‌شود.

با در اختیار داشتن این پروفایل عمومی در گوگل اسکولار، «مقالات منتشرشده توسط پژوهشگر»، «تعداد استنادهای دریافتی هر پژوهشگر به تفکیک سال‌های مختلف و هر یک از مقالات»، «شاخص‌های h-index و i10-index پژوهشگر»، «همکاران پژوهشی پژوهشگر» قابل مشاهده بوده و امکان «دنبال کردن فعالیت‌های پژوهشگر» و همچنین «ایجاد کتابخانه شخصی» فراهم می‌گردد.